टुक्राहरू

१.
लड्डू बाँड्न
छट्टूहरूको भिड लागेको छ
मान्छेहरू–
मुख मिठ्याइ रहेछन्

२.
ऊ भन्छ
यो सबै तपाईहरूको हो
अनि सबैभन्दा मीठो छानेर
क्वाप्प खान्छ

३.
मुलुक छ
आगो बलेको छ
निभाउन जिम्मा पाएकाहरू
मट्टीतेल पोखेर निभाउँदै छन् ।

४.
एक हुल वेइमानहरूका विरुद्ध
केही इमान्दारहरू जुटे
बाँडी खानु परेपछि
उनीहरू पनि फुटे ।

५.
बाहुनडाँगीका किसानहरू
हात्तीको हुल गाउँमा पसेपछि
पूजा गर्न थाल्छन्
र भन्छन्– ‘सरकारको बुद्धि पलाओस् !’

६.
मैले एउटा समाचार सुनेको छु
म वृद्धावस्थातर्फ धकेलिएको छु
म खुसी छु, म रमाएको छु
मलाइ लागेको छ, – समाचार स्वतन्त्र रहोस् !

७.
अलिकति स्वभावमा परिवर्तन गर्नुपर्छ कि ?
आफैँलाई लागेको छ
सरल भएर
दुरुपयोग पनि भएको महसुस भएको छ ।

८.
आत्मपीडाहरू सञ्चय भएका छन्
लाग्छ- यिनै सम्पत्ति हुन्
तैपनि पीडा थपेर स्वाद लिनेहरूको ताँती छ ।

९.
बचपन पनि यस्तै थियो
बीचमा पनि फरक रहेन
अहिले पनि अभाव छ
त्योभन्दा पनि सताउनेहरूको मेला छ ।

१०.
कसैले त बुझिदिए पनि हुन्थ्यो
पहिलेदेखि मनले यसै भन्थ्यो
तर, आफ्नै मन, आफैँलाई बिचरा ! भएको छ ।

११.
मलाई, एउटा सुन्दर तस्विर बनाउने रहर छ
तस्विरलाई सुन्दर र स्वस्थ राख्ने मन पनि छ
त्यो तस्विर मान्छेको हुनेछ
उसको छलकपट विहीन र कोमल मन पनि हुनेछ ।

१२.
अरू त सबै यस्तै भए, आए
अब उसको पालो आएको छ
उ कस्तो होला ?
-अहिले त फगत कौतूहल र जिज्ञासा मात्र छ ।

१३.
अहिले समयको टाट पल्टेको छ
अनुकूलता आउन सक्दैन, ढाट लागेको छ
ढाट लगाउनेहरू– यथावत् राख्न खोज्दै छन्
ढाट भाँच्चिएर उनीहरू पो बिलाउँछन् कि ?

१४.
उनीहरू वेश्या पनि हैनन्
उ त ग्राहकहरूका सामु समर्पित हुन्छे
तर उनीहरूसँग दाँजिनुपर्योम भने
विचरी ! वेश्या पनि लज्जित हुन्छे ।

१५.
कसरी, मन लाग्दो हो ?
कसरी, मस्तिष्क तयार हुँदो हो ?
सम्पत्ति र शक्ति नै हात पर्ने भए पनि
त्यत्रो रक्तपात त बीभत्स हो ।

१६.
ऊ सँग अकूत सम्पत्ति छ
आफन्तहरू पनि सम्भ्रान्त छन्
ऊ मर्दा रुनलाई
आँसु पनि विदेशबाट ल्याएर राखेका छन्

१७.
उसलाई कसैले महान् भने
कसैले वाल्मीकि भने
उसको आफ्नै मनले भने
‘रत्नाकर’सम्म भन्न सकेन ।

१८.
उसले देश पनि छाड्यो
धर्म पनि छाड्यो
तैपनि लाठो हात परेपछि
उसैले मुलुक फाँड्यो ।

१९.
पत्याउनै नसकिने उसका कुरा सुन्दा-सुन्दा
उसको कुटिल अनुहार हेर्दा-हेर्दा
अब त – उसले जे ठानोस् आफूलाई
ऊ हाम्रा मनभित्रको गतिलो कार्टुन भएको छ ।

२०.
धेरै मान्छेहरू दुई थरमा बाँडिदा रहेछन्
ताक पर्दा तिवारी बन्दा रहेछन्
अरू बेला गोतामे भन्दा रहेछन्
अरूको त के कुरा गर्नू हजूर !
खाँटी कामरेडहरू पनि
महिनामै सयको तीन रुपैयाँ ब्याज खाँदा रहेछन्

२१.
अहिले आन्दोलन चल्दैछ
बत्ति बल्न खोज्दैछ, बल्दैछ
दुवैको भेट भएपछि त
निरङ्कुशता र अन्धकार एकसाथ ढल्नेछ ।

विषय-सूची